Maagzweren normaal?
Een enkele keer worden we in de praktijk geconfronteerd met de gevolgen van maagzweren. Plotselinge sterfte bij zeugen en bleke biggen of vleesvarkens zijn de meest bekende verschijningsvormen. Wat we dan feitelijk zien is bloedarmoede of een verbloeding uit een maagzweer. De diagnose is in die gevallen makkelijk te stellen, al is de oorzaak vaak wat lastig te achterhalen.
Het wordt moeilijk als er alleen sprake is maagzweren, dus aantasting van de maagwand, zonder bloedverlies. Symptomen zijn dan erg algemeen en vaag. Slecht vreten is het meest voorkomende symptoom bij een maagzweer, maar dit kan ook veroorzaakt worden door een lange reeks van andere oorzaken.
De maag van een varken is net zoals bij mensen gevoelig voor stress en voor onregelmatig en ongezond eten. Het gevolg hiervan is dat we bij slachtlijnonderzoek van zeugen en vleesvarkens vaak zweren of littekens van zweren zien. Het feit dat dit zo vaak voorkomt wil niet zeggen dat het normaal is! Een aantasting van het maagslijmvlies is nooit goed en leidt tot pijn en ongemak, verminderde eetlust en dus een slechtere productie.
De meest voorkomende oorzaken van zweren zijn onjuist voermanagement, zoals onregelmatigheid in voertijden en uitdoseerfouten, en onjuiste voersamenstelling, zoals te weinig structuur en/of een te hoog percentage fijn gemalen voerbestanddelen. Dit kan bij alle diergroepen een belangrijke rol spelen, maar bij kraamstalvoeders en biggenvoeders waar gestreefd wordt naar een hoge energie opname zijn het meest risicovol. Circovirus kan met name bij speenbiggen en jonge vleesvarkens een oorzaak zijn van maagzweren. Maar iedere aandoening die met pijn, stress en slecht eten gepaard gaat, een kreupelheid bijvoorbeeld, kan ook een maagzweer veroorzaken.
Het loont de moeite om te weten hoeveel varkens last hebben van maagzweren en of we dat omlaag kunnen brengen. Met bloedonderzoek zou er gecontroleerd kunnen worden of er sprake is van maagzweren. De ernst en uitgebreidheid van de maagzweren bepalen bij levende varkens is in de praktijk is niet echt uitvoerbaar dus we zijn afhankelijk van slachtlijnonderzoek. Bij een serieus vermoeden zijn de meeste slachthuizen goed bereid hier aan mee werken. Het nadeel van slachtlijnonderzoek is dat we alleen nog maar de littekens van een maagzweer zien.
Aantastingen van de maag vinden we rondom de ingang van de maag waar de slokdarm uitmondt. Hieronder enkele voorbeelden van slachtlijnmagen van zeugen.
In Denemarken worden magen op regelmatige basis aan de slachtlijn beoordeeld. Op grond van hun ervaringen is het ook mogelijk om te beoordelen hoe uitgebreid het probleem is en of de norm van wat we nog acceptabel vinden overschreden wordt. Ze hanteren hiervoor een duidelijke kleurenscore (zie tabel). Als 30 procent van de gescoorde magen oranje of geel is wil dat zeggen dat het aantal zweren en littekens boven de norm is.Als we in onze praktijk een vermoeden hebben van maagzweren kunnen we op dezelfde manier de magen scoren om zo een beeld te kunnen krijgen van de ernst van de situatie op een bedrijf.
Chretien Gielen – De Varkenspraktijk, locatie Oss
Heeft u vragen over dit artikel? Chretien of een van de andere varkensartsen staan u graag te woord. U kunt ons bereiken via info@DeVarkenspraktijk.nl of per telefoon:
Mill: +31 (0)485 24 00 00
Oss: +31 (0)412 67 60 60
Someren: +31 (0)493 44 10 44
